SHOR HOUSE / MEASURED ARCHITECTURE /
Na slikovitom ostrvu Mayne, dijelu Južnih zalivskih ostrva u Britanskoj Kolumbiji, smještena je jedinstvena kuća Shor House, koja predstavlja pionirski projekat u oblasti održive arhitekture i reciklaže. Ova kuća, čiji je autor arhitektonski studio Measured Architecture iz Vankuvera, osmišljena je kao “eksperimentalni prostor” za istraživanje pristupa dizajnu i gradnji koji se temelji na potpunoj reciklaži i minimalnom uticaju na okolinu. Projekat pripada osnivaču studija, Clintonu Cuddingtonu, koji je zajedno sa svojom suprugom Monicom osmislio koncept i učestvovao u realizaciji.
Shor House je smještena na strmom terenu s pogledom na Navy Channel, a inspiraciju crpi iz prirodnog pejzaža i savremenih principa održivosti. Posebno je zanimljivo da je kuća zamišljena i kao mjesto za povremeni rad na daljinu, ali i kao porodična vikendica. Pored glavne kuće, kompleks uključuje dvije manje zgrade: gostinjsku kuću i keramičko-zlatarski studio koji koristi Cuddingtonova supruga Monica.
Dizajn kuće je djelimično inspirisan umjetničkim kompleksom Donalda Judda u Marfi, u Teksasu, koji je poznat po preuređenim vojnim zgradama, minimalističkim prostorijama i funkcionalnom namještaju. Ovaj uticaj vidljiv je u jednostavnosti oblika, pažljivo odabranim materijalima i praktičnosti prostora.
Spavaće soba u kući imaju spektakularan doživljaj prirode zahvaljujući staklenim površinama duž cijele dužine. Ove površine omogućavaju obilje prirodnog svjetla i pružaju neometan pogled na Navy Channel, stapajući unutrašnji prostor s okolnim pejzažem. Minimalistički dizajn ističe udobnost i povezanost s prirodom.
RECIKLAŽA I ODRŽIVI MATERIJALI
Osnovna filozofija Shor House bazira se na “zero-take” pristupu, koji podrazumijeva minimalno korišćenje novih resursa. Većina drveta korišćenog za gradnju dolazi iz stare kuće i štale koje su ranije postojale na istoj lokaciji. Ove strukture su pažljivo rastavljene, a materijali su ponovo iskorišćeni u novoj gradnji.
Originalni temelji kuće i zid od suvo složenog kamena takođe su očuvani i renovirani. Zid je obnovio majstor kamenar Tamotsu Tongu, koji je ujedno dao i doprinos dizajnu pejzaža. Novi arhitektonski elementi reflektuju ideju “alhemije”, gdje se osnovni materijali transformišu u nešto dragocjenije.
KUĆA POVRŠINE 325 M² IMA PRAVOUGAONU OSNOVU, INSPIRISANU “SALT BOX” STILOM. FASADA JE OBLOŽENA KORTEN ČELIKOM, POZNATIM PO DUGOVJEČNOSTI I RECIKLAŽNIM SVOJSTVIMA. KROV PREKRIVEN SOLARNIM PANELIMA DOPRINOSI ENERGETSKOJ EFIKASNOSTI, DOK ZELENI KROV POBOLJŠAVA MIKROKLIMU I SMANJUJE ZAGAĐENJE.
ARHITEKTONSKA FORMA I MATERIJALIZACIJA
Glavna kuća površine 325 kvadratnih metara ima pravougaonu osnovu i gabarite inspirisane “salt box” stilom, s blagim pomakom u masi koji stvara dinamičan efekat. Gornji dio kuće okrenut prema vodi ima kosi krov prekriven solarnim panelima, što doprinosi energetskoj efikasnosti.
Fasada kuće obložena je pločama od korten čelika, koji je odabran zbog svoje otpornosti na vremenske uslove, dugovječnosti i mogućnosti reciklaže. Cuddington ističe da čelik, iako često kritikovan kao materijal s velikim ugljeničnim otiskom, ima visok potencijal za reciklažu i dugoročnu upotrebu, čime se smanjuje potreba za rudarenjem i topljenjem.
UNUTRAŠNJOST I SPECIFIČNOSTI DIZAJNA
Unutrašnji prostori Shor House osmišljeni su s fokusom na funkcionalnost i prirodne materijale. U prizemlju se nalaze zajedničke prostorije, dok su spavaće sobe smještene na gornjem spratu. U podrumu su predviđene dvije dodatne spavaće sobe i prostorija za rekreaciju.
Završna obrada enterijera uključuje reciklirano drvo, lokalni mermer, venecijanski malter i beton. Tim je svjesno odlučio da ne koristi gipsane ploče, jer one najčešće završavaju na deponijama. Posebnu pažnju privlače stol izrađen po Cuddingtonovom dizajnu i cilindrični kamin od recikliranog čelika.
UNUTRAŠNJOST KUĆE ODLIKUJU RECIKLIRANO DRVO, LOKALNI MERMER I VENECIJANSKI MALTER. ZAJEDNIČKI PROSTORI SU U PRIZEMLJU, SPAVAĆE SOBE NA SPRATU, A PODRUM SADRŽI DODATNE SOBE I REKREACIONI PROSTOR. UNIKATNI DETALJI, POPUT STOLA I KAMINA OD RECIKLIRANIH MATERIJALA, ISTIČU SE U DIZAJNU.
ODRŽIVI SISTEMI I EKOLOŠKI DOPRINOS
Kuća uključuje niz održivih rješenja, poput solarnih panela i sistema za prirodnu ventilaciju. Zeleni krov ne samo da poboljšava termičku izolaciju već doprinosi i smanjenju zagađenja te stvara ugodnu mikroklimu. Kišnica se prikuplja i koristi za zalivanje pejzažnih površina, čime se dodatno smanjuje ekološki otisak.
Shor House je primjer kako arhitektura može postati katalizator promjena u građevinskoj industriji, nudeći alternativne pristupe zasnovane na reciklaži, obnovljivim resursima i poštovanju prirodnog okruženja. Ovaj projekat ne samo da ispunjava estetske i funkcionalne standarde, već postavlja nove smjernice za održiv dizajn u Kanadi i šire.
